NRC Ombudsman en hoofdredactie

NRC Ombudsman en hoofdredactie

door | nov 3, 2025 | Media, Politiek

De Ombudsman noemt namen bij tekortkomingen met de verslaggeving van verkiezingen en betrokken chefs beamen die. De hoofdredacteur stemt in. Zo kan het ook.

Gelezen: NRC Ombudsman en Nieuwsbrief hoofdredactie NRC, 2 november 2025

De dagbladen deden geweldig werk rond de verkiezingen, zoals NRC dat het land in trok om met 170 kiezers in zeven delen van Nederland te spreken. De Volkskrant volgt zwevende kiezers van alle partijen.

Toch ging het hier en daar fout. De nieuwe Ombudsman van NRC Herman Staal kwijt zich uitstekend van zijn taak, grossiert niet in smoezen, noemt man (m/v/x) en paard (m/v/x) en krijgt redacteuren en chefs zo ver dat ze hun tekortkomingen erkennen. Tenslotte zijn we mensen. Uit zijn laatste analyse:

1) Jan Willem de Keizer uit Leeuwarden schreef aan NRC: “Wat mij direct opviel, is dat de noordelijke provincies volledig buiten beschouwing zijn gelaten. Ik pleit ervoor om voortaan de stem van de bevolking in het noorden ook mee te nemen bij dit soort artikelen.”

Mark Lievisse Adriaanse, coördinator van het uitstekende onderzoek met de 170 kiezers, erkent met de Ombudsman dat het onjuist was dat “zo’n groot gebied leeg bleef op het bijbehorende kaartje van Nederland”.

2) “Pogingen tot onderzoeksjournalistiek om wel achter de schermen te kijken of meer te weten te komen over partijfinanciering of PVV-kandidaten leverden geen publicaties op. De Groene Amsterdammer en de Volkskrant deden dat beter en kwamen met onthullingen over de haatzaaiende AI-beelden die twee PVV-Kamerleden hebben verspreid. Onderzoekschef Wubby Luyendijk vindt het achteraf jammer dat de redactie geen energie heeft gestoken in een scherp verkiezingsonderzoek naar bijvoorbeeld de PVV.”

3) Van Simon van Teutum verschenen naar aanleiding van zijn kritische boek over de VVD negatieve artikelen over de partij bij NRC, met de kop: “Als liberaal heb je bij de VVD niets te zoeken.” Ombudsman: “Ik begreep de lezer wel die mailde dat NRC naar voorbeeld van Amerikaanse kranten maar gewoon een stemadvies moet geven. „Dan hoeft het niet meer verdekt via Simon van Teutem.” Chef opinie Wouter van Noort vindt achteraf dat voor het evenwicht een goed tegenstuk niet had misstaan.”

4) Ombudsman: “Waar er in de laatste twee weken goede stukken verschenen over de zorg, de arbeidsmarkt en de woningmarkt ontbrak het onderwijs. Een gestructureerde, inhoudelijke serie had dit kunnen ondervangen. Die verscheen wel in 2023. Deze keer helaas niet… de NRC-redactie koppelde de verkiezingen zelf ook te weinig aan het buitenland en defensie.”

Bezem

“En gelukkig zit zelfreflectie diep in ons dna: komende week komen we samen voor een ‘journalistiek gesprek’ over de verkiezingen om te evalueren en te leren”, schrijft hoofdredacteur Patricia Veldhuis.

Hoe diep die zelfreflectie in de NRC-cultuur zit, moet ieder zelf beoordelen, maar de wil is er om het beest van ongelijk in de bek te blikken.

Lucas Brouwers over Agrifacts

Lucas Brouwers over Agrifacts

door | okt 6, 2025 | Media

Hoofdredactielid NRC was “niet precies genoeg en suggestief”. En zet dat recht, maar pas na het oordeel van de Ombudsman.

Lucas Brouwers is adjunct-hoofdredacteur van NRC en wetenschapsjournalist. In de Nieuwsbrief van de hoofdredactie van 17 september 2025 schrijft hij:

En dat brengt me bij een onjuiste formulering in de nieuwsbrief die ik op 17 augustus aan u schreef. Daarin schreef ik:

[..]Deze week werd bekend dat de Vlinderstichting een rapport over pesticiden offline heeft gehaald. Een agrarische lobbygroep had het rapport in het vizier. En na bedreigingen aan het thuisadres van een onderzoeker haalde de Vlinderstichting het rapport offline.

Een schrijver van Agrifacts meldde zich daarna. Ze vond de bewoording suggestief. Alsof publicatie door Agrifacts direct leidde tot de bedreiging. Zelf zag ik dat anders. Onze verslaggever had vastgesteld dat de bedreiging en publicatie op dezelfde dag plaatsvonden. De ophef rondom het rapport vond ik relevant, zonder te willen suggereren dat Agrifacts iets met de bedreiging te maken heeft.

De ombudsman van NRC boog zich over de kwestie en kwam tot een ander oordeel. Navraag leerde dat de bedreiging weliswaar plaatsvond op dezelfde dag als de publicatie, maar wel degelijk eerder plaatsvond. De formulering was daarmee niet precies genoeg en suggestief. Bovendien was het woord ‘vizier’ in combinatie met een bedreiging ongelukkig.”

Ook bij het artikel van Andreas Kouwenhoven is een correctie geplaatst: “Correctie (4 september, 2025): eerder kon de suggestie worden gelezen dat de doodsbedreiging zou volgen op de kritische publicatie van Agrifacts. Er werd echter gedreigd vóórdat Agrifacts publiceerde. Dat is aangepast.”

‘Stondpunt’ Marike Stellinga: ‘ik had oogkleppen op’

‘Stondpunt’ Marike Stellinga: ‘ik had oogkleppen op’

door | aug 14, 2025 | Media, Politiek

NRC-redacteur Marike Stellinga maakte er een gewoonte van om af en toe ongelijk te bekennen met een “Stondpunt”.

Gelezen: column Marike Stellinga van 27 juni 2025

Ze schrijft: “We bevestigen graag ons eigen gelijk. Psychologen noemen dat een ‘confirmation bias’. We filteren informatie zodat die past in de overtuigingen die we al hebben. Wat ermee in tegenspraak is, dringt vaak niet echt tot ons brein door.

Ik ben daar bang voor. En probeer er op te letten. Want oogkleppen passen niet bij goede journalistiek. Die vereist een open geest. Dus heb ik me voorgenomen tegen de confirmation bias in mijn brein te strijden. Onder andere door me elk jaar voor de zomer af te vragen: waar zat ik fout? Wat zijn mijn stondpunten?”

De term ‘stondpunt’ is een en prachtig woord bedacht door taalkundige Wim Daniëls:

“Standpunten vind ik niet zo heel erg interessant, ik ben meer geïnteresseerd in stondpunten. Stondpunten zijn standpunten die mensen ooit hadden en waarin ze veranderd zijn. Al die standpunten in al die programma’s, dat weten we nu wel, wat was je stondpunt.”

Stellinga zegt nu geen echt ‘stondpunt’ te kunnen ontdekken in haar eigen opinies, “maar een hard binnengekomen besef. Namelijk: de handelsoorlog van Trump ondermijnt de Amerikaanse democratie. We besteden veel aandacht aan de economische gevolgen van Trumps handelstarieven, maar wie louter economisch kijkt, heeft oogkleppen op…

Een senator van de Democraten, Chris Murphy, en Volkskrant-columnist Kustaw Bessems haalden mijn oogkleppen weg. Je moet niet aan economen vragen om een aanval op de democratie te analyseren, schreef Bessems…

Met de hoge heffingen kan Trump macht uitoefenen over Amerikaanse bedrijven, ze tot loyaliteit dwingen. Bedrijven moeten op de knieën bij Trump om te vragen of hij de hoge heffingen voor hen wil verlagen. Landen idem dito. Wie Trump gunstig stemt, de juiste offers brengt, krijgt verlichting. Voor hoe lang is onduidelijk.”

Haro Kraak over Drenthe en de PVV

Haro Kraak over Drenthe en de PVV

door | aug 4, 2025 | Media

Ruiterlijke bekentenis van goedkope bevestiging van een vooroordeel.

Gelezen: Volkskrant 19 juli 2025

“…ook ik blies lucht in dat verhaal. Had de lezer toch gelijk, godsamme.”

Het is aanlokkelijk om de hele column te publiceren, maar rechten en zo…

“Of, nou ja, in het kader van full disclosure, de coördinator spoorde me aan te experimenteren met zelfreflectie en transparantie in deze rubriek – twee fenomenen waar journalisten niet per se om bekendstaan…

Na de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021, waarop de woekerende corona-onvrede duidelijk haar sporen had achtergelaten, ging ik naar Drenthe, naar Klazienaveen, Erica en Emmen…”

Voor vox pops van PVV en FvD-stemmers:

“Op het plein waar Thierry Baudet twee weken eerder een menigte had toegesproken, stond ik te wachten op mensen om aan te klampen – ze waren er nauwelijks. Ik citeerde een winkelier die zei: ‘Men is wars van politiek, omdat ze nooit wat aan Den Haag hebben gehad.’ En een vrouw: ‘Ik heb op Geert gestemd. Ik dacht: die kan de boel wel opstoken.’

Trots was ik niet op het stukje. Het klopte allemaal, alles was goed onderbouwd en maatschappelijk relevant gemaakt, maar: het was wel erg zoeken naar de bevestiging van wat je al weet, even wat lokaal ressentiment aangeboord.”

Een lezer schreef dat het vooroordelen bevestigde over het noordelijke en dat 75 procent van de kiezers niet op de radicaal-rechtse partijen stemde. En dan komt de ruiterlijke bekentenis:

“Ik schreef terug dat ik de frustratie begreep, maar verdedigde verder mijn keuzes: ik probeerde juist de oneerlijk verdeelde kansen in Nederland aan te kaarten, niet mensen in Drenthe weg te zetten als achterlijk.

De invloed van media op maatschappij is een glibberig, nauwelijks te meten fenomeen, het zit in zo veel kleine dingen, in de veelheid, de herhaling. Journalisten kunnen daardoor altijd hun macht relativeren – het was maar één stukje, de kop was te scherp, kijk wat we nog meer maken.

Het lijkt me beter, of in elk geval eerlijker en sympathieker, om te zeggen: ja, ook de Volkskrant maakte de kloof soms groter dan nodig, ook ik blies lucht in dat verhaal. Had de lezer toch gelijk, godsamme.”